POKRZYWDZONY- PRAWA I OBOWIĄZKI

Dopiero co minął Tydzień Pomocy Osobom Pokrzywdzonym Przestępstwem, jest  to więc dobry czas, abym przedstawiła Wam jakie są uprawnienia i obowiązki pokrzywdzonego.

CZEGO DOWIESZ SIĘ Z TEGO ARTYKUŁU?

– kim jest pokrzywdzony?

– kim jest oskarżyciel posiłkowy?

– jakie są uprawnienia pokrzywdzonego?

– jakie są obowiązki pokrzywdzonego?

KIM JEST POKRZYWDZONY W POSTĘPOWANIU KARNYM?

Pokrzywdzonym jest osoba fizyczna lub prawna, której dobro zostało bezpośrednio naruszone lub zagrożone przez przestępstwo.

CO WIĘCEJ …

Za pokrzywdzonego, który nie jest osobą fizyczną, czynności procesowych dokonuje organ uprawniony do działania w jego imieniu.

Natomiast, jeżeli pokrzywdzonym jest małoletni albo ubezwłasnowolniony całkowicie lub częściowo, prawa jego wykonuje przedstawiciel ustawowy albo osoba, pod której stałą pieczą pokrzywdzony pozostaje.

Jeżeli pokrzywdzonym jest osoba nieporadna, w szczególności ze względu na wiek lub stan zdrowia, jego prawa może wykonywać osoba, pod której pieczą pokrzywdzony pozostaje.

W razie śmierci pokrzywdzonego prawa, które by mu przysługiwały, mogą wykonywać osoby najbliższe lub osoby pozostające na jego utrzymaniu, a w wypadku ich braku lub nieujawnienia – prokurator, działając z urzędu.

W przypadku gdy organ prowadzący postępowanie dysponuje informacjami o osobach najbliższych dla pokrzywdzonego lub osobach pozostających na jego utrzymaniu, poucza o przysługujących uprawnieniach co najmniej jedną z nich.

CZY POKRZYWDZONY JEST STRONĄ PROCESOWĄ?

Tak, w postępowaniu przygotowawczym przed organami ścigania, poprzedzającym wniesienie sprawy do sądu pokrzywdzony jest stroną. Natomiast w postępowaniu sądowym może być stroną- oskarżycielem posiłkowym, jeżeli złoży oświadczenie w niniejszej kwestii do czasu rozpoczęcia przewodu sądowego.

Photo by Bill Oxford on Unsplash

 

 

JAKIE POKRZYWDZONEMU PRZYSŁUGUJĄ UPRAWNIENIA?

 

– prawo do korzystania z pomocy wybranego przez siebie pełnomocnika, którym może być adwokat lub radca prawny lub pełnomocnika z urzędu;

– prawo do bezpłatnej pomocy tłumacza, przy przesłuchaniu lub zapoznaniu z treścią dowodu, jeżeli pokrzywdzony nie mówi po polsku, a także – w razie potrzeby – jeżeli jest on głuchy lub niemy;

– prawo do złożenia zażalenia na postanowienie o odmowie wszczęcia lub umorzeniu śledztwa lub dochodzenia oraz zażalenia na bezczynność, jeżeli w ciągu 6 tygodni od złożenia przez pokrzywdzonego zawiadomienia o przestępstwie nie został on powiadomiony o wszczęciu albo odmowie wszczęcia śledztwa lub dochodzenia;

– prawo do składania wniosków o dokonanie czynności śledztwa lub dochodzenia, np. o przesłuchanie świadka, uzyskanie dokumentu, dopuszczenie opinii biegłego;

– jeżeli istnieje obawa, że świadka nie będzie można przesłuchać na rozprawie, pokrzywdzony może wystąpić o jego przesłuchanie przez sąd lub zwrócić się do prokuratora o przesłuchanie świadka w tym trybie;

– prawo do udziału w czynnościach postępowania przeprowadzanych na wniosek pokrzywdzonego oraz w czynnościach, których nie można powtórzyć na rozprawie, w tym także w przeprowadzeniu dowodu;

– prawo do udziału w przesłuchaniu biegłego oraz prawo do zapoznania się z jego pisemną opinią;

– prawo dostępu do akt sprawy, do sporządzania odpisów i kopii;

– prawo do złożenia wniosku o zapoznanie się z materiałami śledztwa lub dochodzenia przed jego zakończeniem;

– prawo do złożenia wniosku o skierowanie sprawy do postępowania mediacyjnego;

– prawo do złożenia wniosku o naprawienie szkody lub zadośćuczynienie wyrządzonej krzywdzie aż do zamknięcia przewodu sądowego;

– prawo do otrzymania informacji o uchyleniu tymczasowego aresztowania stosowanego wobec podejrzanego lub o jego ucieczce z aresztu śledczego;

– prawo do złożenia zażalenia na każdą czynność naruszającą prawa pokrzywdzonego;

– w razie zagrożenia dla życia lub zdrowia pokrzywdzonego lub jego najbliższych, mogą oni otrzymać ochronę Policji na czas czynności procesowej, a jeżeli stopień zagrożenia jest wysoki, mogą oni otrzymać ochronę osobistą lub pomoc w zakresie zmiany miejsca pobytu;

– pokrzywdzony i jego najbliżsi mogą otrzymać pomoc medyczną, psychologiczną, rehabilitacyjną, prawną oraz materialną z Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej;

– jeżeli sprawcy zakazano zbliżania się lub kontaktowania się z pokrzywdzonym, zakaz ten, na wniosek pokrzywdzonego, może być wykonywany także w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej na podstawie europejskiego nakazu ochrony.

JAKIE SĄ OBOWIĄZKI POKRZYWDZONEGO?

 

– wskazanie adresu dla doręczeń w kraju, kiedy przebywa za granicą; 

– podanie nowego adresu w wypadku zmiany miejsca zamieszkania lub pobytu, w tym także z powodu pozbawienia wolności w innej sprawie.