KARA ZA BRAK SZCZEPIENIA DZIECKA
Obowiązek poddania dziecka szczepieniu ochronnemu wynika wprost z ustawy i nie musi być potwierdzony decyzją administracyjną. Organy sanitarne nie mają podstaw do wydawania w tym przedmiocie decyzji administracyjnych (V KK 306/15 – wyrok SN – Izba Karna z dnia 08-01-2016).
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi z dnia 5 grudnia 2008 r., osoby przebywające na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są obowiązane na zasadach określonych w wymienionej ustawie do poddawania się szczepieniom ochronnym.
Wykaz chorób zakaźnych objętych obowiązkiem szczepień ochronnych oraz wskazanie osób lub grup osób obowiązanych do poddania się takim szczepieniom, a także sposób przeprowadzania szczepień określa rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 18 sierpnia 2011 r. w sprawie obowiązkowych szczepień ochronnych.
Photo by Ibrahim Boran on Unsplash
JAKIE CHOROBY ZAKAŹNE OBJĘTE SĄ OBOWIĄZKIEM SZCZEPIEŃ OCHRONNYCH?
Choroby zakaźne objęte obowiązkiem szczepień to: błonica, gruźlica, inwazyjne zakażenie Haemophilius influenzae typu b, inwazyjne zakażenia Streptococcus pneumoniae, krztusiec, nagminne zakażenie przyusznic (świnka), odra, ospa wietrzna, ostre nagminne porażenie dziecięce (poliomyelitis), różyczka, tężec, wirusowe zapalenie wątroby typu B a także wścieklizna.
Obowiązkowe szczepienia ochronne przeprowadza się zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych na dany rok, ze szczegółowymi wskazaniami dotyczącymi stosowania poszczególnych szczepionek, ogłaszanym przez Głównego Inspektora Sanitarnego w formie komunikatu w dzienniku urzędowym ministra właściwego do spraw zdrowia.
CZY NIEPODDANIE SIEBIE LUB DZIECKA SZCZEPIENIU JEST KARALNE?
Tak. Według art. 115 Kodeksu wykroczeń, w sytuacji gdy dana osoba, pomimo zastosowania środków egzekucji administracyjnej, nie poddaje siebie lub małoletniego czy też bezradnego nad którym sprawuje pieczę, obowiązkowemu szczepieniu ochronnemu przeciwko gruźlicy lub innej chorobie zakaźnej albo obowiązkowemu badaniu stanu zdrowia, mającemu na celu wykrycie lub leczenie gruźlicy, choroby wenerycznej lub innej choroby zakaźnej, podlega karze.
Przywołany powyżej przepis dotyczy więc sytuacji, w których środki egzekucji administracyjnej nie doprowadziły do wykonania obowiązku poddania szczepieniu lub badaniu.
CZYM SĄ ŚRODKI EGZEKUCJI ADMINISTRACYJNEJ?
W praktyce najczęściej spośród przewidzianych środków egzekucyjnych zastosowanie znajduje grzywna w celu przymuszenia oraz przymus bezpośredni.
JAKA KARA GROZI NA NIEPODDANIE SIEBIE LUB DZIECKA SZCZEPIENIU?
W pierwszej kolejności, w przypadku egzekucji administracyjnej, nakładana może być kilkakrotnie grzywna w celu przymuszenia w tej samej lub wyższej kwocie. Wobec osób fizycznych każdorazowo nałożona grzywna nie może przekraczać kwoty 10 000 zł, a grzywny nakładane wielokrotnie nie mogą łącznie przekroczyć kwoty 50 000 zł.
Przymus bezpośredni polega natomiast na doprowadzeniu do wykonania obowiązku podlegającego egzekucji drogą zagrożenia zastosowania lub drogą zastosowania bezpośrednio skutecznych środków, nie wyłączając siły fizycznej (przytrzymywania, unieruchomienia), w celu usunięcia oporu zobowiązanego i oporu innych osób, które stoją na przeszkodzie wykonaniu obowiązku.
Natomiast w sytuacji, postępowania w sprawie o wykroczenie, grozi kara grzywny do 1500 złotych albo kara nagany.
KTO STOSUJE ŚRODKI EGZEKUCJI ADMINISTRACYJNEJ?
W przypadku niepoddania się m.in. obowiązkowym szczepieniom organem egzekucyjnym przeważnie jest wojewoda lub kierownik państwowej powiatowej inspekcji sanitarnej, który wydał stosowną decyzję.
JAK UNIKNĄĆ ODPOWIEDZIALNOŚCI ZA BRAK OBOWIĄZKOWEGO SZCZEPIENIA?
Obowiązek rodziców poddania dziecka obowiązkowym szczepieniom ochronnym jest obowiązkiem prawnym, od którego uwolnić mogą jedynie konkretne przeciwwskazania lekarskie do szczepienia.