ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA PRACODAWCY ZA NARUSZENIE PRAW PRACOWNIKÓW
Odpowiedzialność karna pracodawcy za naruszenie praw pracowników, za wykroczenia, jest uregulowana w Kodeksie pracy.
Poniżej przedstawiam najistotniejsze kwestie.
Z artykułu dowiesz się:
- czy tylko pracodawca odpowiada za naruszenie praw pracowników?
- jaki jest katalog wykroczeń przeciwko prawom pracownika?
- jaka kara grozi za poszczególne czyny?
Photo by Jordan Whitfield on Unsplash
KTO PONOSI ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA NARUSZENIE PRAW PRACOWNIKÓW?
Za przedmiotowe czyny odpowiada oczywiście pracodawca ale także osoba, która działa w jego imieniu.
KATALOG WYKROCZEŃ Z ART. 281 KODEKSU PRACY
– zawarcie umowy cywilnoprawnej w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę,
– nie zawiadomienie właściwego okręgowego inspektora pracy, w formie pisemnej lub elektronicznej, o zawarciu trzeciej i kolejnych umów o prace na czas określony, wraz ze wskazaniem przyczyn zawarcia takiej umowy, w terminie 5 dni roboczych od dnia jej zawarcia,
– nie potwierdzenie na piśmie zawartej z pracownikiem umowy o pracę przed dopuszczeniem go do pracy,
– wypowiedzenie lub rozwiązanie z pracownikiem stosunku pracy bez wypowiedzenia, naruszając w sposób rażący przepisy prawa pracy,
– stosowanie wobec pracowników innych kar niż przewidziane w przepisach prawa pracy o odpowiedzialności porządkowej pracowników,
– naruszenie przepisów o czasie pracy lub przepisów o uprawnieniach pracowników związanych z rodzicielstwem i zatrudnieniu młodocianych,
– nie prowadzenie dokumentacji pracowniczej,
– nie przechowywanie dokumentacji pracowniczej przez okres 10 lat, albo przez dłuższy okres, jeżeli wynika on z odrębnych przepisów,
– pozostawienie dokumentacji pracowniczej w warunkach grożących uszkodzeniem lub zniszczeniem.
KARA
Za powyższe wykroczenia pracownik lub osoba działająca w jego imieniu podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Natomiast, jeżeli pracownikiem (któremu nie potwierdzono na piśmie zawartej umowy o pracę przed dopuszczeniem go do pracy) jest osoba wobec której toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów i zalega on ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące, to pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu podlega karze grzywny od 1500 zł do 45 000 zł.
KATALOG WYKROCZEŃ Z ART. 282 KODEKSU PRACY
– nie wypłacanie w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi albo uprawnionemu do tego świadczenia członkowi rodziny pracownika,
– bezpodstawne obniżanie wysokości wynagrodzenia lub świadczenia albo dokonywanie bezpodstawnych potrąceń,
– nie udzielanie przysługującego pracownikowi urlopu wypoczynkowego lub bezpodstawne obniżanie wymiar tego urlopu,
– nie wydawanie pracownikowi w terminie świadectwa pracy.
KARA
Wymienione wykroczenia podlegają karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
Tej samej karze podlega, kto wbrew obowiązkowi nie wykonuje podlegającego wykonaniu orzeczenia sądu pracy lub ugody zawartej przed komisją pojednawczą lub sądem pracy.
Natomiast, kto wbrew obowiązkowi wypłaca wynagrodzenie wyższe niż wynikające z zawartej umowy o pracę, bez dokonania potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, pracownikowi będącemu osobą wobec której toczy się egzekucja świadczeń alimentacyjnych oraz egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów i zalega on ze spełnieniem tych świadczeń za okres dłuższy niż 3 miesiące podlega karze grzywny od 1500 zł do 45 000 zł.
WYKROCZENIE Z ART. 283 KODEKSU PRACY
Istotnym wykroczeniem jest naruszenie przepisów BHP. Dlatego też stanowi ono odrębny przepis. Zgodnie z jego brzmieniem:
1. Kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł.
2. Tej samej karze podlega, kto:
1)(uchylony)
2) wbrew obowiązkowi nie zapewnia, aby budowa lub przebudowa obiektu budowlanego albo jego części, w których przewiduje się pomieszczenia pracy, była wykonywana na podstawie projektów uwzględniających wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy;
3) wbrew obowiązkowi wyposaża stanowiska pracy w maszyny i inne urządzenia techniczne, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności;
4) wbrew obowiązkowi dostarcza pracownikowi środki ochrony indywidualnej, które nie spełniają wymagań dotyczących oceny zgodności;
5) wbrew obowiązkowi stosuje:
a) materiały i procesy technologiczne bez uprzedniego ustalenia stopnia ich szkodliwości dla zdrowia pracowników i bez podjęcia odpowiednich środków profilaktycznych,
b) substancje chemiczne i ich mieszaniny nieoznakowane w sposób widoczny i umożliwiający ich identyfikację,
c) substancje niebezpieczne, mieszaniny niebezpieczne, substancje stwarzające zagrożenie lub mieszaniny stwarzające zagrożenie nieposiadające kart charakterystyki, a także opakowań zabezpieczających przed ich szkodliwym działaniem, pożarem lub wybuchem;
6) wbrew obowiązkowi nie zawiadamia właściwego okręgowego inspektora pracy, prokuratora lub innego właściwego organu o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku przy pracy oraz o każdym innym wypadku, który wywołał wymienione skutki, mającym związek z pracą, jeżeli może być uznany za wypadek przy pracy, nie zgłasza choroby zawodowej albo podejrzenia o taką chorobę, nie ujawnia wypadku przy pracy lub choroby zawodowej, albo przedstawia niezgodne z prawdą informacje, dowody lub dokumenty dotyczące takich wypadków i chorób;
7) nie wykonuje w wyznaczonym terminie podlegającego wykonaniu nakazu organu Państwowej Inspekcji Pracy;
8) utrudnia działalność organu Państwowej Inspekcji Pracy, w szczególności uniemożliwia prowadzenie wizytacji zakładu pracy lub nie udziela informacji niezbędnych do wykonywania jej zadań;
9) bez zezwolenia właściwego inspektora pracy dopuszcza do wykonywania pracy lub innych zajęć zarobkowych przez dziecko do ukończenia przez nie 16 roku życia.