PRAWO DO OBRONY- CO NA TO TARCZA ANTYKRYZYSOWA 4.0?
Tarcza Antykryzysowa 4.0, a więc ustawa o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o uproszczonym postępowaniu o zatwierdzenie układu w związku z wystąpieniem COVID-19, narusza podstawowe zasady postępowania karnego, w tym zasadę równości, zasadę bezpośredniości, zasadę swobody a przede wszystkim narusza prawo do obrony.
Dlatego też, z niniejszego artykułu dowiesz się jakie zmiany wprowadzono w Kodeksie postępowania karnego. Gotowy/a?
Photo by Markus Spiske onUnsplash
OBECNOŚĆ PRZY OGŁOSZENIU ORZECZENIA
W art. 100 Kpk dodano § 10 w brzmieniu:
„§ 10. Podmiot lub stronę, która bierze udział w posiedzeniu przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających udział w posiedzeniu na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku, na którym wydano postanowienie albo zarządzenie, uznaje się za „obecną przy ogłoszeniu” postanowienia albo zarządzenia w rozumieniu § 4 lub 6”.
OBECNOŚĆ OSOBY TRZECIEJ PRZY SKŁADANIU ZEZNAŃ
Kolejny absurd. W art. 177 Kpk po § 1a dodano § 1b w brzmieniu:
„§ 1b. W miejscu przebywania świadka przesłuchiwanego w sposób określony w § 1a (a więc przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie czynności na odległość), zamiast osób wskazanych w tym przepisie, może być obecny:
1) funkcjonariusz Służby Więziennej – jeżeli świadek przebywa w zakładzie karnym lub areszcie śledczym;
2) urzędnik konsularny – jeżeli świadek będący obywatelem polskim przebywa za granicą”.
DOPUSZCZALNY TERMIN ZATRZYMANIA
Zmieniono brzmienie przepisu art. 248 § 2 Kpk, stanowiącym o maksymalnym czasie zatrzymania. Mianowicie:
„§ 2. Zatrzymanego należy zwolnić, jeżeli w ciągu 24 godzin od przekazania go do dyspozycji sądu nie doręczono mu postanowienia o zastosowaniu wobec niego tymczasowego aresztowania albo nie ogłoszono mu tego postanowienia na posiedzeniu przeprowadzonym w sposób określony w art. 250 § 3b (posiedzenie przy użyciu urządzeń technicznych, umożliwiających przeprowadzenie tego posiedzenia na odległość)”.
POSIEDZENIE W SPRAWIE TYMCZASOWEGO ARESZTOWANIA ONLINE
W przepisie art. 250 dotyczącym stosowania tymczasowego aresztowania, po § 3a dodano § 3b–3h w brzmieniu:
„§ 3b. Można odstąpić od przymusowego doprowadzenia do sądu podejrzanego, jeżeli zostanie zapewniony udział podejrzanego w posiedzeniu, w szczególności złożenie przez niego wyjaśnień, przy użyciu urządzeń technicznych, umożliwiających przeprowadzenie tego posiedzenia na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.
§ 3c. W wypadku określonym w § 3b w posiedzeniu bierze udział w miejscu przebywania podejrzanego referendarz sądowy lub asystent sędziego zatrudniony w sądzie, w którego okręgu przebywa podejrzany lub funkcjonariusz Służby Więziennej, jeżeli podejrzany przebywa w zakładzie karnym lub areszcie śledczym.
§ 3d. Obrońca bierze udział w posiedzeniu przeprowadzonym w sposób określony w § 3b w miejscu przebywania oskarżonego, chyba że obrońca stawi się w tym celu w sądzie lub sąd zobowiąże go do udziału w posiedzeniu w budynku sądu z uwagi na konieczność uchylenia ryzyka nierozstrzygnięcia wniosku w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania przed upływem dopuszczalnego czasu zatrzymania oskarżonego.
§ 3e. W wypadku, gdy obrońca bierze udział w posiedzeniu przebywając w innym miejscu niż oskarżony, sąd na wniosek oskarżonego lub obrońcy może zarządzić przerwę na czas oznaczony i zezwolić na telefoniczny kontakt obrońcy z oskarżonym, chyba że uwzględnienie wniosku może zakłócić prawidłowy przebieg posiedzenia lub stwarza ryzyko nierozstrzygnięcia wniosku w przedmiocie zastosowania tymczasowego aresztowania przed upływem dopuszczalnego czasu zatrzymania oskarżonego.
§ 3f. Przepisu § 3b nie stosuje się w wypadku oskarżonego, którego dotyczą okoliczności wskazane w art. 79 § 1 pkt 2 (oskarżony głuchy, niemy lub niewidomy).
§ 3g. Tłumacz może wziąć udział w posiedzeniu również w miejscu przebywania oskarżonego.
§ 3h. Przepisy art. 517ea stosuje się odpowiednio (m.in. uczestnicy postępowania mogą składać wnioski oraz inne oświadczenia oraz dokonywać czynności procesowych wyłącznie ustnie do protokołu)”.
POSTANOWIENIE O TYMCZASOWYM ARESZTOWANIU
W art. 251 Kpk dodano § 4 w brzmieniu:
„§ 4. Postanowienie o zastosowaniu tymczasowego aresztowania doręcza się oskarżonemu. Postanowienie o zastosowaniu innego środka zapobiegawczego doręcza się oskarżonemu, jeżeli nie był obecny przy ogłoszeniu tego postanowienia”.
ZAKAZY JAKO ŚRODEK ZAPOBIEGAWCZY W STOSUNKU DO POKRZYWDZONEGO- CZŁONKA PERSONELU MEDYCZNEGO
W art. 276a Kpk po § 1 dodano § 1a w brzmieniu:
„§ 1a. Środek zapobiegawczy, o którym mowa w § 1 (wobec oskarżonego o przestępstwo popełnione w stosunku do członka personelu medycznego, w związku z wykonywaniem przez niego czynności opieki medycznej lub osoby przybranej personelowi medycznemu do pomocy w związku z wykonywaniem tych czynności, można orzec zakaz zbliżania się do pokrzywdzonego na wskazaną odległość, zakaz kontaktów lub zakaz publikacji, w tym za pośrednictwem systemów informatycznych lub sieci telekomunikacyjnych treści godzących w prawnie chronione dobra pokrzywdzonego), można orzec również wobec oskarżonego o przestępstwo, o którym mowa w art. 190a ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks karny (uporczywe nękanie), popełnione z powodu wykonywanego przez pokrzywdzonego zawodu”.
ROZPRAWY ONLINE
W przepisie art. 374 Kpk dodano § 3–9 w brzmieniu:
„§ 3. Przewodniczący, na wniosek prokuratora, wyraża zgodę na jego udział w rozprawie przy użyciu urządzeń technicznych, umożliwiających udział w rozprawie na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku, jeżeli nie stoją temu na przeszkodzie względy techniczne.
§ 4. Przewodniczący może zwolnić z obowiązku stawiennictwa na rozprawie oskarżonego, oskarżyciela posiłkowego albo oskarżyciela prywatnego, którzy są pozbawieni wolności, jeżeli zostanie zapewniony udział tych stron w rozprawie przy użyciu urządzeń technicznych, umożliwiających udział w rozprawie na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku.
§ 5. W wypadku określonym w § 4 w rozprawie bierze udział w miejscu przebywania strony referendarz sądowy lub asystent sędziego, zatrudniony w sądzie, w którego okręgu strona przebywa.
§ 6. Obrońca bierze udział w rozprawie przeprowadzanej w sposób określony w § 4 w miejscu przebywania oskarżonego, chyba że stawi się w tym celu w sądzie.
§ 7. W wypadku gdy obrońca bierze udział w rozprawie przebywając w innym miejscu niż oskarżony, sąd na wniosek oskarżonego lub obrońcy może zarządzić przerwę na czas oznaczony, w celu kontynuacji rozprawy w tym samym dniu, aby umożliwić telefoniczny kontakt obrońcy z oskarżonym, chyba że złożenie wniosku w sposób oczywisty nie służy realizacji prawa do obrony, a w szczególności zmierza do zakłócenia lub nieuzasadnionego przedłużenia rozprawy.
§ 8. Jeżeli zachodzi potrzeba udziału tłumacza w rozprawie przeprowadzanej w sposób określony w § 4, tłumacz bierze udział w rozprawie w miejscu przebywania oskarżonego niewładającego w wystarczającym stopniu językiem polskim lub w miejscu przebywania osoby, co do której zachodzą okoliczności określone w art. 204 § 1 pkt 1, chyba że przewodniczący zarządzi inaczej.
§ 9. Przepisy art. 517ea stosuje się odpowiednio”.
WŁAŚCIWOŚĆ SĄDU W SPRAWACH DOTYCZĄCYCH KARY ŁĄCZNEJ
Biorąc pod uwagę zmiany dotyczące prawa karnego, w szczególności kary łącznej, o których ostatnio pisałam, wskazać także muszę, iż przepis art. 569 § 1 Kpk otrzymał następujące brzmienie:
„§ 1. Jeżeli zachodzą warunki do orzeczenia kary łącznej w stosunku do osoby prawomocnie skazanej wyrokami różnych sądów, właściwy do wydania wyroku łącznego jest sąd, który wydał ostatni wyrok skazujący w pierwszej instancji, orzekający kary podlegające łączeniu”.