ZNIESŁAWIENIE ZA POMOCĄ ŚRODKÓW MASOWEGO KOMUNIKOWANIA

CZYM JEST ZNIESŁAWIENIE?

Zniesławienia to pomówienie innej osoby, grupy osób, instytucji, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej o takie postępowanie lub właściwości, które mogą poniżyć ją w opinii publicznej lub narazić na utratę zaufania potrzebnego dla danego stanowiska, zawodu lub rodzaju działalności.

Przestępstwo to zostało stypizowane w art. 212 Kodeksu karnego.

CZY MOŻNA ŚCIGAĆ ZA ZNIESŁAWIENIE W ŚRODKACH MASOWEGO KOMUNIKOWANIA?

Tak. Jest to przestępstwo ścigane z oskarżenia prywatnego. Oznacza to, że prywatny akt oskarżenia jest wnoszony do Sądu osobiście przez pokrzywdzonego.

JAKĄ KARĘ PRZEWIDUJE KODEKS KARNY ZA ZNIESŁAWIENIE ZA POMOCĄ ŚRODKÓW MASOWEGO KOMUNIKOWANIA?

Ten, kto dopuścił się zniesławienia za pomocą środków masowego komunikowania się, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.

Sąd może również orzec nawiązkę na rzecz pokrzywdzonego, Polskiego Czerwonego Krzyża albo na inny cel społeczny wskazany przez pokrzywdzonego.

Photo by Andrew Neel on Unsplash

ORZECZNICTWO:

1. Gwarantowana w art. 14 Konstytucji RP wolność prasy i innych środków społecznego przekazu obejmuje także środki masowego komunikowania, o jakich mowa w art. 216 § 2 i 212 § 2 KK. Internet jest środkiem masowego komunikowania, o jakim mowa w art. 212 § 2 i 216 § 2 KK, za pomocą którego sprawca może dopuścić się zarówno zniesławienia, jak i znieważenia (III KK 234/07 – postanowienie SN – Izba Karna z dnia 07-05-2008).
2. Nie tylko komentarze umieszczone w Internecie mogą wypełnić znamiona przestępstw zniesławienia lub zniewagi, ale również ten sam komentarz umieszczony na komunikatorze lub forum internetowym może jednocześnie stanowić zniesławienie oraz zniewagę, co będzie prowadzić do konieczności zastosowania kumulatywnej kwalifikacji (art. 212 § 1 lub 2 KK w zw. z art. 216 § 1 KK w zw. z art. 11 § 2 KK) (V KK 278/17 – postanowienie SN – Izba Karna z dnia 24-10-2017).
3. Ocena charakteru wypowiedzi umieszczonej na stronie internetowej, jako wypełniającej znamiona przestępstwa zniewagi lub zniesławienia, może być dokonana wyłącznie w drodze dokładnej analizy treści tej wypowiedzi. Nie tylko dosłowna treść wypowiedzi wpływa na jej ocenę karnoprawną, ale w równym stopniu znaczenie mają okoliczności i miejsce jej sformułowania, jak również wcześniejsze zachowanie pokrzywdzonego tą wypowiedzią oraz treść i sposób wyrażenia przez niego określonych opinii. Nic jest przy tym możliwe ustalenie z góry, jaki konkretnie rodzaj wypowiedzi może zostać zakwalifikowany, jako wypowiedź zniesławiająca lub znieważająca. Oceny takiej musi dokonać każdorazowo sąd orzekający w sprawie – przy uwzględnieniu specyficznych i wyjątkowych okoliczności faktycznych występujących w realiach takiej sprawy. W konsekwencji tak dokonanej oceny, sąd orzekający w sprawie dotyczącej problematyki dopuszczalnych granic krytyki w Internecie musi stwierdzić, czy znamiona przestępstwa zniesławienia lub zniewagi zostały wypełnione – zarówno w sposób formalny, jak i materialny – należycie motywując swoją decyzję, z odwołaniem się do sposobu wykładni ustawowych znamion powyższych przestępstw, z uwzględnieniem elementów społecznej szkodliwości czynu (V KK 278/17 – postanowienie SN – Izba Karna z dnia 24-10-2017).